Elke maand delen we een nieuwe column waarin een uniek aspect van live-tekenen wordt belicht. Deze maand trappen we af met de column van tekenaar Norbert: Gemeenschap en Groei: De Kracht van Live-Tekenen.
Gemeenschap en Groei: De Kracht van Live-Tekenen
Wees voorbereid, wees gelukkig.
Michael Caine, steracteur, weet hoe je jezelf kunt wapenen tegen onverwachte omstandigheden. In zijn boek Blowing the Bloody Doors Off! legt hij uit dat voorbereiding meer is dan alleen je tekst uit je hoofd leren. Hij zet twee wekkers, vertrekt een uur eerder van huis. Je weet het nooit: stakingen, files, vertragingen. En zo komt hij altijd op tijd. Op een dag, tijdens een repetitie, stond er een stoel voor de ingang van het toneel. “Wat doet die stoel hier?” riep Caine. “Geen idee,” zei de regisseur, “verzin maar iets.” Dat was de les. “Is het een drama?” vroeg de regisseur. “Dan schop je die stoel aan stukken. Is het een komedie? Dan struikel je erover.” Het probleem wordt de oplossing, de hindernis de grap. Improviseer.
Het spel
Stoelen heb ik nooit geschopt, tafels wel. Met een bijl, tijdens een performance op de kunstacademie. Daar leerde ik een ander vak: art director. Grote oplages, honderdduizenden magazines, alles verzonden naar lezers van muziek, lifestyle, sport en wetenschap. Mijn naam in het colofon, anoniem. Maar de tijden veranderen en daar sta ik dan: in Tivoli Vredenburg, alleen op het podium. Wat doe ik hier? Ben ik een artiest? Mijn buik zegt nee… Plankenkoorts. Maar eigenlijk is de vraag niet “Wat doe ik hier?” maar: “Voor wie ben ik hier?” En het antwoord komt snel: de zaal vult zich in het donker. Mijn mediapakket heb ik doorgelezen, de trein was op tijd. Ik zie de mensen en ik ben voorbereid. Tanden gepoetst, Peli-Airtrolley boordevol stiften paraat, statieven opgezet, het grote bord stralend wit. En daar is Jim, de dagvoorzitter. We gaan beginnen.
Het tekenritme
Jim praat, ik teken zijn hoofd linksboven, maar hoor nauwelijks wat hij zegt. Niemand kan luisteren en tekenen tegelijk. Het is een wisselspel: ik schrijf een woord, stop, teken, schrijf verder, teken verder, en zo door. In de tussentijd krijg ik beelden door. Niet van mezelf, maar van een schaduwfiguur die over mijn schouder meekijkt. Die fluistert wat ik moet doen, welke beelden passen, wat werkt binnen mijn techniek, binnen mijn tijd. Het is jazz, op papier. Ik improviseer, reageer, teken wat er gezegd wordt, terwijl de stroom van woorden aanhoudt. Urenlang. Natuurlijk wordt er af en toe gelachen, er komt muziek, er worden mooie verhalen verteld. Fijn werken zo.
Quotes!
Wat ik nodig heb, zijn quotes. Een lezing heeft een structuur: begin, midden, eind. Maar na het midden komt de kern. Daar, in de kern, komt vaak het beste citaat. Dat schrijf ik dan groot op, versier het met een plaatje erbij. Het einde nadert. De tekening groeit uit tot een collage. Portretten, kalligrafie, kleine details, opmerkingen. Alles bij elkaar vormt het één geheel. De lezing in beeld. Mijn opdrachtgever ontvangt het werk en deelt het door. De tekening komt in de hal van een nieuwe faculteit te hangen, waar iedereen het kan zien.
Norbert Vermeer